Załącznik nr 1 do Regulaminu Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej
STAŁY PROGRAM TEMATYCZNY
OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O UNII EUROPEJSKIEJ
Dział I. Zagadnienia na etap szkolny:
1. Idea zjednoczenia w historii Europy: 1a. Europejska jedność i różnorodność; 1b. Idea zjednoczenia w historii Europy; 1c. Ład wiedeński; 1d. Paneuropa.
2. Plan Marshalla.
3. „Ojcowie” zjednoczonej Europy.
4. Kilka nurtów integracji i współpracy europejskiej:
4a. Podłoże i przyczyny integracji i współpracy po II wojnie światowej;
4b. Federalizm a fukcjonalizm i koncepcja konfederacyjna.
5. Plan Schumana i Dzień Europy oraz EWWiS – Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
6. Fiasko EWO i EWP.
7. Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska Wspólnota Energii Atomowej.
8. Etapy rozszerzania wspólnot europejskich/UE i kandydaci do UE.
9. Droga do wspólnego rynku i Strefa Schengen.
10. Powołanie UE.
11. Filary UE.
12. Traktaty:
12a. paryski;
12b. rzymskie;
12c. fuzyjny;
12d. JAE;
12e. z Maastricht;
12f. amsterdamski;
12g. nicejski;
12h. konstytucyjny;
12i. lizboński.
13. Członkostwo w UE:
13a. Zasady przystąpienia (kryteria kopenhaskie), wystąpienia i zawieszenia w prawach członka;
13b. Proces negocjacji i akcesji do UE.
14. Prawo UE: pierwotne i wtórne – podstawowe informacje.
15. Instytucje UE:
15a. RE;
15b. RUE;
15c. PE;
15d. KE;
15e. TSUE;
15f. TO;
15g. EBC.
16. Prezydencja w UE i „trójki” współprzewodnictwa.
17. Status, wymiar i charakter UE:
17a. Podmiotowość prawna;
17b. Wolności i podstawowe zasady UE;
17c. Rozgraniczenie kompetencji między UE a państwa członkowskie.
18. Funkcjonowanie UE:
18.1. Jednolity rynek;
18.2. UGiW;
18.3. Kryteria konwergencji;
18.4. Państwa euro obszaru;
18.5. Dochody UE;
18.6. Wydatki UE;
18.7. Procedura budżetowa;
18.8. Działania zewnętrzne UE;
18.9. WPZiB;
18.10. Wysoki Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa;
18.11. WPBiO;
18.12. Sankcje UE;
18.13. Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
18.14. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych i karnych;
18.15 Agencje zarządzające przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
18.16. Współpraca policyjna;
18.17. Polityki dotyczące kontroli granicznej, azylu i imigracji.
19. Polityki UE i regiony UE:
19.1. Polityka regionalna (spójności) UE, fundusze strukturalne i Fundusz Kohezyjny;
19.2. Regiony UE;
19.3. Finansowanie polityki spójności – fundusze UE;
19.4. Polityka transportowa;
19.5. Polityka handlowa;
19.6. WPR;
19.7. Polityka ochrony środowiska;
19.8. Polityka energetyczna i Unia energetyczna;
19.9. Polityka względem małych i średnich przedsiębiorstw;
19.10. Badania naukowe i innowacje;
19.11. Polityka kulturalna;
19.12. Kształcenie, szkolenie i młodzież;
19.13. Polityka konkurencji;
19.14. Polityka ochrony konsumentów.
20. Prawa człowieka w systemie UE:
20.1. Prawa człowieka w traktatach;
20.2. KPP UE;
20.3. Urząd ERPO i wnoszenie do niego skarg.
21. Polska w UE:
21.1. Droga RP do UE;
21.2. Skutki członkostwa RP w UE;
21.3. Pozycja RP w UE i Polacy w instytucjach UE;
21.4. Europejska unia energetyczna; Partnerstwo Wschodnie;
21.5. Prezydencja RP w UE;
21.6. Wykorzystania funduszy europejskich w RP;
21.7. Europeizacja polskiej polityki zagranicznej;
21.8. Obywatelstwo unijne i prawa obywateli UE;
21.9. EIO.
Dział II. Zagadnienia na etap okręgowy
– jak na etap szkolny oraz:
1. Ruch Europejski i Rada Europy.
2. UZE – Unia Zachodnioeuropejska
3. EFTA
4. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
5. Europejski Bank Inwestycyjny.
6. Europejski Komitet Ekonomiczno – Społeczny
7. Komitet Regionów.
8. Symbole europejskie.
9. EIOD.
10. Konflikt władz PiS z UE.
11. Europejskie lata tematyczne.
12. Dni Europejskie.
13. Euroregiony w UE.
14. Euroregiony z udziałem Polski.
15. Języki urzędowe UE.
16. Polacy na stanowiskach w Parlamencie Europejskim i innych instytucjach UE.
17. Państwa UE.
18. Europejski Nakaz Aresztowania.
Dział III. Zagadnienia na etap centralny – jak na etapy szkolny i okręgowy oraz:
1. Zasady w UE: subsydiarności, bezpośredniego stosowania (autonomia prawa UE, pierwszeństwo prawa UE), autonomii instytucjonalnej, równowagi instytucjonalnej, kompetencji powierzonych, lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej, lojalności, proporcjonalności, solidarności.
2. Plany i raporty europejskich polityków oraz dla Europy.
3. Przewodniczący KE i PE.
4. Kraje członkowskie Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), Rady Europy, Eurokorpusu, strefy Euro, strefy Schengen, EOG.
5. Prawo unijne:
5a. Acquis communautaire
5b. Prawo pierwotne
5c. Prawo wtórne
5d. Hierarchia źródeł prawa UE
5e. Ogólne zasady prawa
5f. Akty konstytucyjne RE lub RUE
5g. Akty ustawodawcze i nieustawodawcze
5h. Akt delegowany
5i. Akt delegujący
5j. Akt wykonawczy
5k. Rozporządzenie
5l. Dyrektywy
5ł. Decyzje
5m. Zalecenia i opinie
5n. Akty nienazwane
5o. Procedury tworzenia prawa pierwotnego i wtórnego oraz uchwalania budżetu:
5o1. Procedura zmiany prawa pierwotnego
5o2. Procedura zawierania traktatu akcesyjnego
5o3. Procedury stanowienia prawa pochodnego – zwykła i szczególna
5o4. Procedura uchwalania budżetu UE
5p. Podwójna większość w RUE.
6. Agenda 2000.
7. Europy – perspektywy, koncepcje, modele, programy, terminy, nagrody; koncepcje integracji europejskiej.
8. Konwencje:
8.1. Jaunde I, Jaunde II i z Lome
8.2. z Arushy
8.3. berneńska
8.4. dublińska
8.5. układ z Cotonou
9. Siedziby instytucji, organów i agencji UE.
10. Agencje UE.
11. Deklaracje:
11.1. stuttgarcka
11.2. barcelońska
11.3. bolońska
11.4. postnicejska.